Kinderboeken en muziek 10

Auteur: 
Suzanne Kratsborn
Verschenen in Pyramide: 
cover van 'Wij hebben een orkest', uit de serie over Nijntje. Van Dick Bruna
'Wij hebben een orkest', uit de serie over Nijntje. Van Dick Bruna

Wij hebben een orkest

Op de onmiskenbare Dick Bruna-rijm stellen tien muzikanten en hun dirigent zich voor. Er zijn veel mogelijkheden om het boekje te gebruiken tijdens de muziekles, bijvoorbeeld: laat na elke voorgelezen bladzijde een muziekfragment horen van het instrument dat wordt voorgesteld. Gebruik de afbeeldingen om met kinderen te praten over de instrumenten: hoe wordt het geluid voortgebracht? Deel de instrumenten op in instrumentgroepen (instrumenten waarop je moet blazen/slaan/strijken/tokkelen om er geluid uit te krijgen), en bespreek de rol van de dirigent. Laat de kinderen zelf een orkest vormen met verschillende instrumentengroepen en een dirigent. Aan de hand van filmmateriaal van verschillende soorten orkesten kun je de leerlingen vragen: welke instrumenten (her-)kennen jullie?

  • Wij hebben een orkest
  • Auteur Dick Bruna
  • Mercis Publishing B.V.
  • ISBN 9789073991934
  • Jaar van uitgave 1995
cover van 'Tuba Tom', boek van T.C. Bartlett
'Tuba Tom', boek van T.C. Bartlett

Tuba Tom

Tom loopt met zijn tuba door het bos naar tubales. De weg is een notenbalk en ook de bomen vloeien voort uit de notenbalk. Onderweg komt Tom allerlei dieren tegen waarvoor hij muziek maakt, zelfs voor de grote beer weet hij een passend muziekje. Dit boek met amper tekst spreekt enorm tot de verbeelding. Het verhaal kan met kinderen worden verklankt, en geeft aanleiding om te spreken over notenbalken, muzieknoten en muziekinstrumenten.

  • Tuba Tom
  • Auteur T.C. Bartlett
  • Uitgeverij Van Goor
  • ISBN 789000032365
  • Jaar van uitgave 1997
cover van 'Ik heb een muziekje in mijn hoofd', van Leonie Mathot
'Ik heb een muziekje in mijn hoofd', van Leonie Mathot

Ik heb een muziekje in mijn hoofd

Een boek met dertien korte verhaaltjes die geschreven zijn naar aanleiding van een kort stuk klassieke muziek van Bach, Vivaldi, Haydn, Händel en Mozart. Tussen de verhaaltjes door staat uitleg over muzikale begrippen als componist, dirigent en orkest, en over de componisten waarvan de muziek te horen is op de bijgevoegde cd. Ook bevat het boek lege pagina’s waar kinderen een reactie kunnen tekenen, schrijven of plakken.

  • Ik heb een muziekje in mijn hoofd
  • Auteurs Leonie Mathot, Ton Koopman en Jolande Rijk 
  • Uitgeverij Marchand
  • ISBN 9789077455272
  • Jaar van uitgave 2004
cover van 'Trompet voor olifant', prentenboek van Max Velthuijs
'Trompet voor olifant', prentenboek van Max Velthuijs

Trompet voor olifant

Krokodil speelt viool. Muziek is zijn lust en zijn leven! Maar zijn buurman Olifant wordt gek van het lawaai… Tot hij bedenkt dat het beste is, om zelf ook maar muziek te gaan maken. Hij kiest de trompet. Na een fikse burenruzie maken de twee samen muziek. Een mooi boek over samenwerken, vriendschap, rekening houden met elkaar en natuurlijk samen musiceren.

  • Trompet voor olifant
  • Max Velthuijs
  • Uitgeverij Leopold
  • ISBN 9789025844240
  • Jaar van uitgave 2004
cover van 'Madame Butterfly', prentenboek van Benjamin Lacombe
'Madame Butterfly', prentenboek van Benjamin Lacombe

Madame Butterfly

Dit boek vertelt en verbeeldt het verhaal van de bekende opera van Giacomo Puccini. Boek? Het is meer een kunstwerk! Ik heb nog nooit zo’n prachtig vormgegeven boek gezien. De bladzijden zitten niet vast in het midden, maar aan elkaar, waardoor er eigenlijk één lange strook papier opgevouwen in het boek ligt. Op de voorzijde van die strook zie je de tekst compact (in klein lettertype) op een aantal bladzijden samengebracht. Het verhaal is onderverdeeld in drie bedrijven, net als de opera. Op de andere bladzijden staan prachtige illustraties in warme kleuren die het verhaal ondersteunen. Op de achterzijde van de strook (die zo’n tien meter beslaat als je hem helemaal uitlegt), is een lang fresco te zien in zachte tinten. Madame Butterfly wordt omringd door bomen, bladeren, vlinders en bloemen. Het boek is minder geschikt voor kinderen om zelf te lezen. Het is eerder geschikt voor de operaliefhebber of kunstliefhebber. Of voor een verteller die aan de hand van de illustraties het verhaal tot leven kan laten komen, zeker ook voor kinderen. En als je het boek dichtslaat, kun je het met een lint aan de zijkant dichtbinden. Een mooie verwijzing naar een map die gebruikt wordt als opbergplek voor kunstwerken. 

Zie ook dit filmpje 

  • Madame Butterfly
  • Auteur Benjamin Lacombe
  • Uitgeverij Clavis
  • ISBN 978 9044821840
  • Jaar van uitgave 2014
cover van 'Het Muizenhuis, Sam en Julia in het theater', van Karina Schaapman
'Het Muizenhuis, Sam en Julia in het theater', van Karina Schaapman

Sam en Julia in het theater

Sam en Julia zijn aan het knikkeren. Ze vinden daarbij een heel bijzondere steen, eentje die geluk brengt. Natuurlijk bergen zij de steen zorgvuldig op in het schatkistje, in hun geheime hut onder de trap. Later komt de steen nog goed van pas. Sam zit op vioolles en hij heeft een optreden in het theater, samen met Ella Ballerina. Als Sam het podium op moet, is hij te zenuwachtig. Snel haalt Julia de steen, die brengt immers geluk! Gaandeweg het verhaal komen er steeds weer nieuwe personages die wonen en werken in de meest fascinerende kamers. De belevenissen vinden veelal plaats in de wereld van Het Muizenhuis, dat auteur Karina Schaapman speciaal voor dit verhaal heeft uitgebreid met nieuwe ruimtes, zoals een theater en een ziekenhuis.

  • Het muizenhuis, Sam en Julia in het theater
  • Karina Schaapman
  • ISBN 9789047612988
  • Uitgeverij Rubinstein
  • Jaar van uitgave 2012
cover van 'De Beer en de Piano', David Litchfield
'De Beer en de Piano', David Litchfield

De Beer en de Piano

Een kleine beer vindt in het woud een vreemd ding waar geluid uit komt, een lelijk geluid. Maar de beer blijft toch terugkomen en weet steeds mooiere geluiden op het ding te maken. Als hij jaren later een grote grizzly is geworden, ontdekt hij dat die geluiden hem en ook zijn berenvrienden betoveren. Een vader en een dochter ontdekken hem in het bos, vertellen dat hij piano speelt en dat dat geluid muziek heet. Ze halen hem over om naar de grote stad te gaan, naar New York. Beer wordt een beroemdheid: lovende recensies, prestigieuze prijzen, alles valt hem ten deel, maar het verlangen naar zijn vroegere vrienden groeit met de minuut. Hij keert terug naar zijn roots, maar zijn de vrienden van weleer er nog wel? Een mooi prentenboek met prachtige illustraties die de sfeer van het verhaal goed weergeven.

  • De Beer en de Piano
  • David Litchfield
  • Uitgeverij De Vier Windstreken
  • ISBN 9051164695
  • Jaar van uitgave 2015
cover van het cd-boek 'De Vuurvogel', één van een reeks muzikale verhalen van uitg. Gottmer
cd-boek 'De Vuurvogel', één van een reeks muzikale verhalen van uitg. Gottmer

Diverse muzikale verhalen

De reeks kleine vierkante boekjes met cd, waarin een muzikaal verhaal wordt verteld, zijn nog steeds een lust voor het oor. Talloze muzikale verhalen zoals Peter en de Wolf, Het Zwanenmeer, Doornroosje, Carnaval der Dieren, Peer Gynt, De Vuurvogel, Romeo en Julia en De Notenkraker worden door bekende Nederlanders verteld, daarbij begeleid door Nederlandse toporkesten. In het boekje, ter grote van een cd-hoesje, is het verhaal te lezen, geïllustreerd door Nederlandse illustratoren. Inmiddels zijn de boekjes ook in grotere versies verschenen.

  • Diverse muzikale verhalen
  • Uitgeverij Gottmer
cover van 'De toverfluit', een van de cd-boeken van Frank Groothof
'De toverfluit', een van decd-boeken van Frank Groothof

Diverse opera’s

Frank Groothof heeft meerdere boeken uitgebracht waarin hij (vooral) de verhalen van de grote opera’s toegankelijk maakt voor kinderen zoals De Toverfluit, Don Giovanni, Carmen, Sheherazade. Hij bewerkte de verhalen tot theatervoorstellingen. Op de cd’s bij de boeken is het complete verhaal te horen, in de mooi geïllustreerde boeken is het verhaal ook te zien.

  • Diverse opera’s
  • Frank Groothof
  • Uitgeverij Gottmer en Nieuw Amsterdam
de app 'Modest Moessorgski', een van de apps uitgebracht door het Koninklijk Concertgebouw Orkest
de app 'Modest Moessorgski', een van de apps uitgebracht door het Koninklijk Concertgebouw Orkest

Gratis apps van het Koninklijk Concertgebouworkest

Het Koninklijk Concertgebouworkest heeft vier muzikale verhalen voor basisschoolkinderen digitaal toegankelijk gemaakt. Deze apps zijn gratis toegankelijk voor scholen en kunnen gebruikt worden op het digibord. Voor groep 1/2 staat het Carnaval der Dieren (Saint-Saëns) centraal. In de app wordt gebruik gemaakt van tekeningen van Fiep Westendorp. Op een speelse en actieve manier leren de kinderen de muziek kennen. Voor groep 3/4 staat Peter en de Wolf (Prokofiev) centraal, in groep 5/6 de Schilderijententoonstelling (Mussorgski) en in groep 7/8 Romeo en Julia (Prokofiev). De digitale mogelijkheden worden benut, zo kunnen kinderen bij het verhaal Peter en de Wolf de gemoedstoestand en gedachten van de personages zien door erop te klikken, en kunnen kinderen van groep 5/6 zelf beelden maken bij muziek en muziek koppelen aan (eigen) beelden. De muziek wordt van verschillende kanten benaderd, kinderen zien het orkest spelen en maken kennis met de diverse instrumenten.

Terug naar boven 

Suzanne Kratsborn is muziekdocent aan Fontys Hogeschool Kind & Educatie, Pabo Tilburg.

Lees ook

Recensie
Yuna's maan - Hans Hagen cover

Welke opvallende en/of nieuwe kinderboeken waren er in 2019 die íets te maken hebben met muziek? Korte boekbeschrijvingen van o.a. Yuna's maan, Ella, het swingende eendje en vele andere.

Recensie
Cover De Fanfare

Bespreking door Suzanne Kratsborn van een aantal kinderboeken die een link hebben met muziek. In 2016 verschenen er weer enkele pareltjes.

Recensie
Cover Aan de rand van de stilte. Anneriek van Heugten.

Bespreking door Suzanne Kratsborn van kinderboeken die een link hebben met muziek. Veel (prenten-)boeken voor jongere kinderen en een roman voor oudere kinderen.

Inschrijven voor de nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze nieuwbsrief en ontvang onregelmatig nieuws over muziekeducatie, liedjes, lessen, professionaliseringsdagen, Gehrels Muziekeducatie en De Pyramide.