De filosofie van International Baccalaureate (IB) heeft als kerndoel ‘onderzoekende, deskundige en zorgzame jongeren te ontwikkelen die door intercultureel begrip en respect bijdragen aan een betere en vreedzamere wereld’.

Dit ‘leerlingprofiel’ is samengevat in tien eigenschappen: Open minded, Risk taker, Balanced, Principled, Inquirer, Knowledgeable, Caring, Reflective, Communicator, Thinker (oftewel: ruimdenkend, dapper, evenwichtig, principieel, onderzoekend, goed geïnformeerd, zorgzaam, in staat tot (zelf)reflectie, communicatief, weldenkend).

In elk lokaal hangen deze tien eigenschappen, geplastificeerd en duidelijk zichtbaar voor iedereen, aan de muur. Regelmatig houden we onze leerlingen deze spiegel voor om te zorgen dat ze niet alleen maar gefocust zijn op het behalen van mooie cijfers maar ook snappen dat alles wat ze onderweg daarnaartoe leren, minstens zo belangrijk is.

Als we bijvoorbeeld met improvisatie bezig zijn in muziek, is het aspect van risico’s durven nemen belangrijk voor degene die improviseert, maar voor degene die luistert is het net zo belangrijk om ruimdenkend te zijn.

Tijdens het eindproject van de afscheidnemende klas heb ik het belang van deze checklist bewust ervaren. Nederlandse scholen markeren het einde van de basisschool met de musical; een IB-school met een ‘Exhibition’.

Een deel ervan is een muzikaal optreden. De leerlingen gaan aan de slag met een door de klas gekozen lied met een zelfgeschreven tekst en zelfgemaakte achtergrondtrack, over een zelfgekozen onderwerp. Een uitdagende klus, en super leerzaam. Voor de leerlingen van 10 tot 11 jaar is het bovendien hun eerste kennismaking met het programma Soundtrap for education, waarmee ze op de middelbare school zelfstandig gaan werken.

Soundtrap is vergelijkbaar met Garageband met het verschil dat je bij elk project ‘collaborators’ kunt uitnodigen om online aan jouw project mee te werken, waar dan ook ter wereld. Het leren werken met dit programma vraagt naast een grondige instructie veel tijd en doorzettingsvermogen. Net als bij elk instrument dat je wilt leren bespelen. Uitvogelen, proberen, mislukken, opnieuw proberen, jezelf uitdagen om het steeds beter te doen.

Deze manier van werken appelleert aan hun leerlingprofiel - inquirer. Ga je voor het snelle resultaat, of worstel je door tot je een nieuw niveau hebt bereikt en gaandeweg nieuwe vaardigheden en kennis hebt opgedaan.

Dat proces moet ik zelf ook steeds door, ook nu weer. Uren heb ik doorgebracht met het me eigen maken van de vaardigheden, want ik moest het ook goed kunnen uitleggen. En dat is dan alleen nog maar de track, daarna komt nog het schrijven van een goede tekst en het oefenen van het lied met instrumenten en solisten. Iedereen moet dapper zijn en communicatief, principieel, en ook nog evenwichtig.

Ik merk dat ik langzamerhand niet alleen de studenten, maar ook mezelf deze spiegel voorhoud. Ben ik evenwichtig? Durf ik een risico te nemen? Ben ik een goede communicator? Niet verkeerd voor iemand die soms wat te resultaatgericht is. We zijn nooit te oud om te leren.

En het schrijven van deze column helpt me dan weer om te reflecteren. Nou dan moet het toch ook helemaal goedkomen met die vreedzame wereld.