Beweging in Muziekpedagogiek

In dit artikel wordt ingezoomd op twee artikelen uit dit boek, te weten: ‘Technologie in het onderwijs op een kruispunt’ en ‘Enjoy the ride: onderweg met muziekeducatief praktijkonderzoek’.

‘Beweging in Muziekpedagogiek: 10 jaar onderzoek en ontwikkeling’ is de vijfde publicatie in een reeks die het doel heeft onderzoek in muziekonderwijs toegankelijk te beschrijven. 
Dit deel is evenals de overige delen een zeer interessante bundel geworden voor muziekdocenten en studenten die zich willen verdiepen in vraagstukken rondom muziek, pedagogiek en onderzoek. In zes prettig leesbare
artikelen van Vlaamse en Nederlandse auteurs wordt teruggeblikt op tien jaar onderzoek en ontwikkeling in het vakgebied muziekeducatie. Hier zoom ik in op twee daarvan: ‘Technologie in het onderwijs op een kruispunt’ van
Benno Spieker en Luc Nijs, en ‘Enjoy the ride: onderweg met muziekeducatief praktijkonderzoek’ van Tine Castelein en de twee redacteuren van deze uitgave.

Technologie
Het muziekonderwijs is in beweging, onder andere door de enorm snelle ontwikkeling op technologisch gebied. De hard- en software van vandaag is morgen alweer achterhaald, nieuwe mogelijkheden buitelen over elkaar
heen. Benno Spieker en Luc Nijs staan stil bij de implicaties die technologie heeft voor de wijze waarop eigentijds muziekonderwijs gegeven kan worden en blikken terug op technologie als medium, zoals beschreven in deel 2 van deze reeks (2014). Hun thema’s destijds, muzikale creativiteit, creatieve muziekpedagogiek en multimodale zintuiglijke omgang met muziek, zijn naar mijn mening nog steeds actueel.
In hun artikel bieden Spieker en Nijs vier ‘nieuwe’ perspectieven op technologie en muziekonderwijs: 
1) mogelijkheden zoals virtual reality; 2) inhoud van het huidige muziekonderwijs in het licht van nieuwe mogelijkheden; 3) kritische houding ten aanzien van technologie; en 4) voorbereiden van aankomend muziekdocenten op het integreren van technologie in het muziekonderwijs.
Relevante thema’s, want ik blijf het spannend vinden om te zien hoe wij, muziekdocenten, reageren op de mogelijkheden die de (muziek)technologie ons biedt. Niet alle vakgenoten zijn even tech savvy, dit geldt tot op
zekere hoogte ook voor mijzelf. Aanvullend heb ik de vraag of alle opleidingen Docent Muziek al adequaat inspelen op de mogelijkheden die er zijn om toekomstbestendig muziekonderwijs te realiseren. 

De leraar als onderzoeker
In het laatste artikel van het boek beschrijven de auteurs een specifieke vorm van educatief onderzoek waarbij de leraar zelf de onderzoeker is. Meer dan ooit wordt in zowel bachelor- als masterstudies het onderzoekend vermogen van studenten gestimuleerd. De auteurs identificeren drie thema’s die in zowel Vlaanderen als Nederland een rol spelen: 1) positioneren van onderzoek in studie en beroepspraktijk; 2) systematisch uitvoeren van een onderzoeksmethodologie; en 3) communiceren van onderzoeksuitkomsten. Deze thema’s zijn ook voor mijn eigen praktijk relevant want hoe belangrijk we onderzoek ook maken, we leiden aan de Nederlandse pabo’s,  conservatoria en dansacademies geen onderzoekers op. Wel leiden we professionals op met een onderzoekend vermogen die onderzoek kunnen inzetten om de eigen beroepspraktijk als docent of kunstenaar te optimaliseren.
De overige vier artikelen bieden eveneens interessante perspectieven op het hedendaagse muziekonderwijs. Iedereen die daarover meer wil weten, raad ik aan deze bundel te lezen.

Beweging in Muziekpedagogiek:10 jaar onderzoek en ontwikkeling
Redactie Thomas De Baets & Adri de Vugt
Uitgave Euprint editions, Heverlee
ISBN 9789074253369
Eerder verschenen in de serie ‘Muziekpedagogiek in beweging’: Typisch muziek! (2021) Verdieping of verbreding? (2016) Technologie als medium (2014) Onderzoek als motor voor onderwijsinnovatie (2013)