Wat ik graag zou willen vertellen is hoe fijn en mooi en dankbaar het is om een schoolkoortje te beginnen. En het is helemaal niet moeilijk om daarmee te starten, daarvoor heb je eigenlijk alleen je eigen enthousiasme voor muziek en kinderen nodig. Echt waar. Geniet je van het zingen in de klas? Begin een schoolkoor! 

(Direct naar de succesformule? Klik hier)

Mijn eerste koortje ontstond nadat ik twee jaar voor de klas stond, in 1983. De toenmalig directeur had al een koor met kinderen vanaf groep 6 en omdat er behoefte aan was, ben ik een koor begonnen met groep 3 en 4. Ik zocht wat leuke liedjes bij elkaar en ben begonnen, op maandagavond van 18.30-19.30 uur. Dat werd een groot succes: we hadden optredens in een bejaardentehuis, in een kerk, een theatertje en we hebben een cassettebandje met kerstliedjes opgenomen in een echte studio. Heerlijk!

En op de Viering – ik werkte op een Jenaplanschool waar we eindigen met een Weeksluiting op het podium – trad vaak een koortje op, met een lied met een refrein dat je mee kon zingen. Tweehonderd kinderstemmen, beter kan je weekend niet beginnen!

Maar na een jaar of twee ging het enthousiasme er wat uit, kinderen willen ook paardrijden en op hockey, bovendien werd ik door andere zaken in beslag genomen want ik werd adjunct-directeur dus toen ben ik ermee gestopt. De kinderen die wilden doorgaan, voegden zich bij het koor van de directeur. 

Jaren later, in 2002, gaven we weer Keuzecursussen (Uitleg? klik naar voetnoot), we waren immers een Jenaplanschool. Kinderen konden zich inschrijven voor een mooi aanbod. Erg veel kinderen tekenden in bij de cursus Muziek die ik toen gaf, dus er was weer belangstelling. Na de zes weken durende cursus begon ik weer een koor. Dit keer met kinderen vanaf groep 5, omdat ik graag canons en meerstemmig met ze zing.

Dezelfde tijd had ik contact met een vluchtkamp in Thailand aan de grens met Birma, waar Birmese vluchtelingweeskinderen werden opgevangen en verzorgd door Mrs. Meredith. Ik correspondeerde met haar. Het nieuwe koor ‘Nootje voor Nootje’ heb ik gevraagd om contributie, om twee redenen: zodat de deelnemende kinderen hun aanmelding serieus zouden nemen (en dus trouw zouden komen opdagen op de repetities) en om de vluchtelingkinderen te kunnen helpen.

Een en ander heeft ertoe geleid dat Mrs. Meredith voor de vluchtelingkinderen tandenborstels en zeep kon kopen en later zelfs naaimachines en gitaren. De correspondentie breidde zich uit, we maakten een cd voor ze met onze liedjes, allemaal in het Engels en de vluchtelingenkinderen zongen en speelden dezelfde liedjes, schreef Mrs. Meredith.

Opnames konden ze in het vluchtelingenkamp niet maken maar we kregen wel foto’s, ook van alle kinderen apart die ons iets over zichzelf en hun dromen vertelden. De koorkinderen die dat wilden, kozen een correspondentievriendje of -vriendinnetje, wat heeft geleid tot een levenslange vriendschap tussen twee meisjes die elkaar inmiddels in Thailand een paar keer hebben ontmoet.

In een later stadium waren er steeds meer kinderen die laat of niet naar de repetitie kwamen wegens paardrijden, tennis, tijd vergeten et cetera. Toen er van de 25 kinderen nog 12 over waren, ben ik weer gestopt.

Het mooiste moment met dit koor was na het kerstoptreden in het bejaardentehuis, veel bejaarden waren toen helaas ziek vanwege een virus. De kinderen wachtten na afloop op hun ouders op het pleintje. Het was donker en het sneeuwde. Ik stond binnen en hoorde de kinderen opeens weer kerstliedjes zingen buiten in de sneeuw. En ik zag hoe de oude mensen in kamerjas de gordijnen opzijschoven en glimlachten. Ik schiet nog vol als ik eraan terugdenk.

Vijf jaar geleden ben ik weer begonnen, ditmaal met kinderen vanaf groep 2 omdat ik zulke enthousiaste muzikale kleuters had. Een gemengd koor van bijna evenveel jongens als meisjes, van groep 2 tot groep 7, een kerstkoor. Maar na de kerst zongen we de rest van het schooljaar door, daarvoor was genoeg animo.

Dit concept heeft zich nog viermaal herhaald, ieder jaar mochten de kinderen vóór de herfstvakantie een aanmeldingsbriefje mee naar huis nemen. Na die vakantie kreeg ik telkens zoveel aanmeldingen dat ik moest puzzelen wie aan de beurt mocht komen. Ieder jaar weer andere kinderen, eerlijk is eerlijk. We repeteerden wekelijks een uurtje en brachten de resultaten op schoolviering, Kerk- en schoolkerstviering en in het bejaardentehuis ten gehore.

Die optredens, daar doen ze het vaak voor. De lekkere spanning en “wat zullen we aantrekken”. Het is dan natuurlijk extra spannend als een leerling een stukje solo gaat zingen, maar wát een kans, en wat zijn de ouders trots op hun kind!

Daarnaast was hier in Muiderberg in de zomer het evenement ‘Zing op de Brink’, waar ik ook met diverse gelegenheidsschoolkoortjes optrad in de zomer. Daartoe vroeg ik drie weken van tevoren wie er mee wilde doen. We repeteerden in een aantal lunchpauzes. Soms hielp een collega bij de uitvoering, heel handig bij canons.

Vorig jaar werd ik vlak voor de optredens ziek en heeft Barba Melens, een zangeres en moeder van leerlingen mijn koor, met het koor gerepeteerd en het muzikaal begeleid tijdens het optreden voor de bejaarden. Dat beviel heel goed: zij ging meedraaien en zo werd het ‘ons’ koortje, ook weer genaamd ‘Nootje voor Nootje’.

Het heeft voordelen om dit samen met iemand te doen, we hebben elk een eigen inbreng in repertoire en in lesgeven. Zo verzorgen we beurtelings een warming up, het aanbieden van een nieuw liedje, een energizer tussendoor en dan het doornemen van het repertoire. 45 minuten zijn eigenlijk altijd een beetje te kort.

Nu, vanwege de pandemie, zingen we al (te) lang niet meer met elkaar. We hebben nog net een digitale muzikale kerstgroet kunnen filmen voordat de scholen weer dicht moesten. Maar het lijkt erop dat we gauw weer mogen beginnen.

Het is fijn als je met piano, gitaar of ukelele wat kunt begeleiden maar er is ook genoeg begeleidingsmuziek beschikbaar dus met een muziekboxje red je je ook zonder instrument. En het is heel handig als je loepzuiver kunt zingen maar ook dat is met muziek uit een boxje en zuiver zingende koor-leden te ondervangen.

Het belangrijkste is dat je er zin in hebt. Je zult zien hoe enthousiast de kinderen kunnen zijn die hiervoor kiezen.

Ik stuur tegenwoordig ook wel links naar de kinderen en geef ze teksten na de les en dan wordt er thuis echt goed geoefend. Altijd leuk als je vraagt wie er solo durft te zingen. Een heel geschikt kerstliedje om simpel iets heel moois neer te zetten is ‘Kleine Ster’ van Jeroen Schipper, een lied met bewegingen. En dan de laatste keer de hele zaal mee laten doen!

Doe vooral wat goed bij je past en leg de lat niet te hoog. Als jij er zin in hebt en er komen kinderen die er ook zin in hebben dan is er een goede basis om echt met elkaar te genieten. En wekelijks na te genieten van alle stofjes die vrijkomen bij het zingen … niet alleen bij de kinderen ;-).

Een schoolkoor beginnen … de succesformule:

(terug naar Paulines tekst)

Vereiste: je hebt zin in zingen met kinderen!

Regel toestemming van de directie, onder andere voor het gebruik van een schoollokaal of de aula.

Bepaal een doel: het is handig om te beginnen met een kerstkoortje, met een periode van zes weken kun je heel wat liedjes oefenen. En je kunt ervaren of jij en de kinderen het leuk genoeg vinden om ermee door te gaan na het kerstoptreden.

Kondig aan dat er een schoolkoortje komt! (Hoera!)
Maak een speciaal mailadres aan.

Bepaal de gewenste grootte van het koor. Ik werk het liefst met minimum 12 en maximum 24 kinderen, want dat is goed te verdelen bij canons.

Geef aan hoe kinderen zich kunnen aanmelden en tot wanneer, en maak meteen duidelijk dat de aanmelding nog geen garantie is voor een plekje.

Bepaal of en zo ja, hoeveel contributie er wordt gevraagd.

Vermeld deze contributie in de aanmelding en leg uit waarom die nodig is.

Bepaal repetitiedag en -tijd. Mijn ervaring is dat het goed werkt om een tijdstip te kiezen vóór of ná etenstijd. Maar direct na schooltijd kan natuurlijk ook. Ik repeteerde meestal op maan-dag van 18.30-19.15, dan zijn er geen andere clubjes.

Bepaal repetitiefrequentie. Ik doe altijd wekelijks 45 minuten.

Kies je repertoire: ik gebruik van alles wat ik vind of hoor of tegenkom. Als het mij aanspreekt, dan kan ik het goed overbrengen. De liedjes van Jeroen Schipper vind ik geweldig!

En dan gewoon beginnen.

Noot:

¹ Keuzecursussen zijn belangstellingsgroepen waarop kinderen kunnen intekenen. Het is een van de manieren waarop wordt gedifferentieerd in het Jenaplanonderwijs.