POPWERF
“Juf, kunnen we de band The WingzZ na POPWerf behouden?”
Drie maanden eerder …
De achtstegroepers van OBS ’t Holtpad wandelen de klas binnen en kijken nieuwsgierig naar een rode POPWerfposter op het witte schoolbord voor in de klas. Ik pak mijn zwarte gitaar uit de houder naast de boekenkast en begin het klassenlied te zingen dat we samen hebben geschreven. Als het lied uit is, vraag ik: “Wie zou er graag in een bandje willen spelen?” De leerlingen kijken elkaar verbaasd aan en al gauw steken er een paar hun vinger in de lucht. Lars vraagt: “Wat moet je er voor kunnen juf?” “Nou, dat zal ik proberen uit te leggen”, zeg ik. “Om in een band te gaan spelen, is het belangrijk dat je bereid bent om na schooltijd bezig te zijn met muziek. En dat je het leuk vindt om nieuwe en muzikale dingen te leren samen met andere mensen. Daarnaast kun je met veel oefening een instrument leren bespelen. Want, oefening baart … ?” “Kunst, juf!” antwoorden de kinderen enthousiast. “Door een instrument veel te oefenen en te spelen leer je hoe het in elkaar zit. Op YouTube staan veel voorbeelden. Ook zonder juf kun je jezelf veel leren.”
Met een project als POPWerf is het natuurlijk mooi meegenomen als jijzelf als leerkracht affiniteit hebt met het vakgebied. Maar tegenwoordig kunnen leerlingen dankzij allerlei media ook zelf dingen ontdekken. Als leerkracht kun je dan sturing geven. Alleen al het slaan op een drumstel of het geluid horen van een snaar op de gitaar is een prachtige en unieke beleving.
“Ja! Heel gaaf juf! Kom, we gaan meteen met elkaar overleggen! Mag dat juf?” zegt Lars. “Natuurlijk”, antwoord ik.
Muziekonderwijs heeft een positief effect op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Muziek kan iemand opvrolijken, emotioneel raken, afleiden en rust geven.
De leerlingen komen na dertig minuten met een brede glimlach op hun gezicht terug in de klas. Ze hebben besloten dat dinsdagmiddag de bandrepetitiedag wordt. Ik stem daarmee in en vertel de klas dat ik de rollen wil gaan verdelen. Maar dat hebben ze zelf al gedaan. “Ik wil wel drummen juf!” zegt Fleur. “Wij willen leren zingen!” zeggen Kaya en Sanne. “Ik wil zingen en piano leren spelen!” zegt Pien. “En ik wil ze graag begeleiden op mijn gitaar juf!” zegt Lars. Ik geef ze een compliment: “Wat goed dat jullie hier alvast naar hebben gekeken.” Björn kijkt me gemotiveerd aan en zegt dat hij heel graag mee wil doen maar dat hij niet zo goed weet wat hij wil gaan doen. Ik weet dat Björn goed is in het organiseren en regelen van projecten en geef hem een hele belangrijke taak: “Björn wordt onze bandleider!”
Elk kind heeft een uniek talent; het creatief inzetten van de kracht van het kind geeft het kind het gevoel dat hij ertoe doet. Er is altijd een mooie taak te bedenken voor een leerling. Denk aan geluidstechniek, videoopnamen, foto’s, planning maken, teksten schrijven, dansen, aankleding en/of make up verzorgen, et cetera.
Ik schreeuw met mijn handen hoog in de lucht: “Lieve klas, mag ik een daverend applaus voor onze nieuwe band?” De klas begint opgetogen en luid te applaudisseren. Het is alweer tijd, de leerlingen pakken hun tassen en warme winterjassen en lopen swingend het lokaal uit, om iedereen te vertellen over de nieuwe coole schoolband.
Bij de koffie spar ik met collega’s over de band en doe ik veel ideeën op, bijvoorbeeld om een echt drumstel en microfoons op school te hebben. Er is nog een klein budget beschikbaar voor muziek. De directrice en ik halen in het daaropvolgende weekend een drumstel op, dat we via Marktplaats vonden. De verkoper geeft een flinke korting want hij vindt muziek in het onderwijs erg belangrijk en is enorm blij dat we met leerlingen iets met het drumstel gaan doen.
Iets doen buiten je normale lescurriculum geeft energie en motivatie. Wanneer jij je vrije tijd gebruikt voor je leerlingen, is het ook niet erg om dit op een andere middag te compenseren. Passie is goed, maar durf creatief om te gaan met je tijd. Deins dus niet terug voor een leerzaam en leuk project met je leerlingen, dat veel tijd lijkt te kosten. Er is altijd een weg, als je bereid bent flexibel te sturen.
De leerlingen lopen na het weekend naar binnen en zien het enorme drumstel staan. “Juf?, heb jij dat gekocht?” “Juf?, mag ik er ook eventjes op?” “Juf?, ik wil ook een drumstel thuis!” De leerlingen slaan vol enthousiasme op de troms en krijgen een muziekles over het drumstel. Lars zegt: “Het lijkt mij handig dat ik mijn versterker en gitaar meeneem naar school. Kunnen we ook microfoons en monitors regelen? Mijn gitaarleraar Ed heeft misschien wel wat juf!” Ik antwoord dat dit een geweldig idee is.
Meester Ed komt al de volgende dag op school om monitoren en microfoons te brengen voor de leerlingen. “Nu hebben we een echte bandroom jongens!” zegt Björn de bandleider. Elke dinsdagmiddag repeteer ik samen met de leerlingen en ook buiten die tijden zijn ze ermee bezig. Zelfs in de pauzes wordt er gerepeteerd. Al gauw lopen ze er tegenaan dat ze voor een repetitie met de band soms een vriendje of vriendinnetje moeten afzeggen. Naast al het enthousiasme zijn er veel leermomenten. Dan moeten ze even omschakelen en oplossingsgericht te werk gaan.
Het is van belang om oplossingsgericht een project in te gaan. Een duidelijke planning maken is een goede tip, zodat de school, de leerlingen, de ouders en de juf precies weten wanneer er wat plaatsvindt.
“De POPWerf bandcaravan komt vandaag juf!” roepen Pien en Sanne. Dat hebben ze goed begrepen, ik vertel: “De band De Staat komt vandaag in een speciale bandcaravan voor jullie optreden. Jullie kunnen ze vragen stellen en zij geven tips over jullie band. Over een aantal weken komen ze weer terug en mogen jullie je eigen liedje in de caravan spelen. Daarvan maken ze dan een professionele videoclip.”
Het project is een wedstrijd, we kunnen een prijs winnen. Winnen is motiverend, maar zie dit niet als doel. De leerlingen zijn allemaal al winnaars. Het gaat om de hele beleving en het werken naar een eindproduct. Op deze manier creëer je bewustwording van het dankbaar zijn in het nu. Zo zal er ook geen teleurstelling zijn als je de prijs niet wint.
“Wauw!, wat heeft die veel kleuren”, zegt Fleur over de bandcaravan. Tijdens het optreden van de band in de caravan zie je de glunderende oogjes van de leerlingen al. Lars heeft zelfs een liedje met ze meegespeeld. En Kaya en ik hebben nog even meegezongen. Wat een leuke manier van het motiveren van de leerlingen voor dit project.
Na deze dag gaat het snel. De leerlingen schrijven een songtekst die gaat over hun gevoelens over onder andere naar het voortgezet onderwijs gaan. De toepasselijke titel is: ‘Spreid je vleugels’. Er wordt een sponsor gevonden om witte shirts te bedrukken met een mooi logo dat klassenassistente Femke Pruis speciaal voor de band ontwerpt. “Juf, we zijn er klaar voor!”
Als je zo’n muziekproject aanpakt, leer je met elkaar veel over muziek maar het is natuurlijk geweldig als je dit kunt combineren met andere lessen. Bellen naar een sponsor is bijvoorbeeld een oefening in mondelinge taalvaardigheid. Een logo ontwerpen is beeldende vorming. Een lied schrijven betekent ook grammatica leren. Op deze manier vakoverstijgend te werk gaan, is effectief en motiverend voor jezelf als leerkracht.
De dag van de officiële videoclipopname is aangebroken. De leerlingen staan in hun witte shirts met logo te wachten op de bandcaravan. Buiten hoor je de regen hard naar beneden komen. Maar ze gaan ervoor! In deze coronatijd is het lastig ouders te betrekken bij de school, maar ouders mogen nu wel buiten komen kijken naar het optreden. Echte sterren zijn deze leerlingen van OBS ’t Holtpad, die binnen een paar weken een professionele bandroom hebben weten te bouwen. En nu is het moment daar om het lied “Spreid je vleugels” op te nemen als videoclip voor POPWerf. Opgetogen rennen de leerlingen langs hun trotse ouders en nemen hun plaats in de caravan in. Een luid applaus volgt na het bijzondere optreden van de schoolband. “Mijn kind heeft zoveel meer zelfvertrouwen gekregen en binnen een paar weken leren drummen, wat een geweldig project”, vertelt een van de ouders trots op Facebook. Dan komt de dag van de officiële livestream. Er zijn tien deelnemende acts aan POPWerf. “Jongens en meisjes, vandaag is er een live uitzending met alle videoclips. Jullie zijn voor mij in ieder geval al winnaars!” zeg ik. De leerlingen kijken vol spanning naar alle verschillende uitvoeringen en klappen voor iedere band die voorbij komt.
En dan komt het spannende moment van de uitslag ... En de winnaars zijn: “The WingZz!” De leerlingen springen vol blijdschap en verbazing hoog de lucht in en ik doe mee. Hun dag kan niet meer stuk.
De school heeft duizend euro gewonnen om te besteden aan muziekprogramma’s, -instrumenten of andere apparatuur om muzieklessen nog beter te maken. Het prijzengeld is een mooie bijkomstigheid, maar de ervaring die de leerlingen hebben opgedaan vergeten ze hun hele leven niet meer!
Dus: Spreid je vleugels! Zeg de volgende keer ‘ja’ tegen een project en ga ervoor. Het is een onvergetelijke ontdekkingsreis die je samen met de leerlingen kunt maken.