Kinderboeken en muziek 9

Auteur: 
Suzanne Kratsborn
Verschenen in Pyramide: 

Bobbie en Dudu

Een boek met korte verhalen en liedjes. alle liedteksten staan als gedicht in het boek. Of wellicht andersom: de gedichtjes staan als liedjes op de cd. De verhalen gaan over de vijfjarige Bobbie en haar broertje Dudu uit brazilië. De onderwerpen passen bij de wereld van kleuters, de doelgroep van dit boek: ijsjes eten, doktertje spelen, pannenkoeken bakken, en paaseieren zoeken. Een terugkomend aspect is het buitenlandse broertje dat moet wennen aan Nederland. Ik moet bij de verhalen een beetje denken aan Jip & Janneke: in een kort verhaal beleeft het duo van alles dat zich kenmerkt door de eenvoud en het leven van alle dag. Op de cd staan de veelal vrolijke vertolkingen van de liedjes. Ze worden gezongen door Frederique Spigt. De liedjes horen bij de verhaaltjes maar zijn zo geschreven dat ze ook los daarvan voor zich spreken... De melodieën en zang zijn aansprekend.

De teksten zijn soms ook humoristisch: de paashaas met een lege mand maar met een mond van chocolalalalala… Het laatste nummer gaat over een band. In elk couplet wordt een bandlid bezongen: een drummer die uit de maat speelt en te laat komt, een bassist die vaak voor het einde van het lied al klaar is en een solist die niet zo muzikaal is. Gelukkig zingt de zangeres mooie liedjes, zonder haar kunnen ze niet. Ook de liedjes en arrangementen passen bij kleuters, eenvoudig en toch verrassend. De begeleiding is ingespeeld op verschillende instrumenten, waardoor de liedjes verschillende sounds hebben. Van een ballad begeleid op gitaar en piano tot swingende ritmes gespeeld door een band met veel percussie. Doordat de liedjes los van de verhaaltjes staan, zijn ze in veel contexten bruikbaar. De illustraties zijn ook van Frederique Spigt. Dat ze kon zingen, wist ik, maar ook van haar illustraties ben ik onder de indruk. Ze hebben een eigen stijl en kenmerken zich door hun eenvoud. De bladzijden van het boek hebben verschillende kleuren. De krijtachtige tekeningen, soms sierlijk, soms hoekig, geven altijd met een eenvoudige afbeelding de kern van het verhaal weer.

Bobbie en Dudu
Rob van Olm
Illustraties en zang Frederique Spigt
Muziek Erik Stok
Uitgeverij Rubinstein
ISBN 978 90 47620 310

cover van 'Van mij en van jou', prentenboek van Hans & Monique Hagen en Jan Jutte. Muziek hierbij van Floor Minnaert
'Van mij en van jou', prentenboek van Hans & Monique Hagen en Jan Jutte. Muziek hierbij van Floor Minnaert

Van mij en van jou

Dit poëzie-prentenboek met cd is een juweeltje! De gedichten, prenten en liedjes zijn prachtig en vullen elkaar aan. Je hart maakt er een sprongetje van. In 2007 werd het boek al eens uitgegeven. Deze heruitgave uit het najaar van 2015 is uitgebreid met een cd met daarop liedjes van alle gedichten in het boek. Op elke bladzijde van het boek is een gedicht te lezen. De gedichten zijn kort en kenmerken zich door eenvoud in tekst en een mooie achterliggende gedachte of vraag die past bij de doelgroep (kinderen vanaf een jaar of 4). Zo gaat het gedicht ‘Neus’ over de verschillende geuren, maar…: ’het groene kleurpotlood ruikt hetzelfde als rood’. In het gedicht ’bloem’ gaat het over bloemen die tevens meisjesnamen zijn: ‘een bosje bloemen kan ook een bosje meisje zijn’. In het gedicht ‘Opa’ wordt de vraag gesteld of opa vroeger ook een kind was. Er is zelfs een gedicht over de dood. De illustraties van Jan Jutte zijn passend en prikkelend voor jonge kinderen. Ze hebben allemaal een eigen stijl. Jutte gebruikt verschillende materialen zoals waterverf, kleurpotlood. Bij het lied over onweer zie je een soort zeppelin met daarin een mannetje dat met een grote trom de donder laat horen, vanuit zijn hoed de flits tovert en het met emmertjes water laat regenen. Geweldig! Zo zijn alle tekeningen de moeite waard. achterin het boek is een cd toegevoegd waarop alle gedichten uit het boek zijn omgetoverd tot prachtige liedjes. De cd begint met het lied 'Van mij en van jou', de titelsong, het enige lied waarvan het notenschrift (inclusief akkoordsymbolen en dwarsfluitpartij) is opgenomen en tevens het enige lied waarvan de tekst niet als gedicht in het boek staat. Soms zijn twee gedichten samengevoegd tot één lied; de gedichten ‘Vuur’ en ‘IJs’ bijvoorbeeld. De liedjes zijn gecomponeerd door Floor Minnaert en zijzelf zingt ze ook, samen met Beatrice van der Poel, soms aangevuld met kinderstemmen. De begeleiding wordt gespeeld op veel verschillende instrumenten zoals piano, gitaar, accordeon aangevuld met klarinet, dwarsfluit, blokfluit en saxofoon. Bijzonder is dat Floor Minnaert alle instrumenten zelf bespeelt.

Van mij en van jou
Hans & Monique Hagen
Tekeningen Jan Jutte
Muziek Floor Minnaert
Uitgeverij Rubinstein
ISBN 978 90 47619345

cover van 'De fanfare', prenten-omkeerboek van Alice van der Geest en Sanne Thijs
'De fanfare', prenten-omkeerboek van Alice van der Geest en Sanne Thijs

De fanfare

Dit omkeerboek bevat twee boeken, de achterkant van het ene boek, is de voorkant van het andere boek. De boeken maken deel uit van een 10-delige reeks cultuursensitieve verhalen met herkenbare verhalen en personages uit de multiculturele wereld van nu. Een van de boeken is 'De fanfare' voor peuters en kleuters. In dit verhaal wil Asha muziek maken op het straatfeest. Op straat komt ze steeds een vriendje tegen dat ook muziek wil maken. Zo vormt zich een orkest met trommel, pannendeksels als bekkens, gitaar, blikjes met erwten als sambaballen, stokken als claves, een fluit en tenslotte een dirigent. De personages zijn kinderen van diverse afkomst. Mooi in dit boek is dat alle geluiden die de muziekinstrumenten maken als het ware ‘opgestapeld’ worden. De lay-out weerspiegelt dat. Als het hele orkest compleet is, klinkt er: ‘tuuttuuttuut-tiktiktik-sambasambasambar-inkelderinkel-retteketet-plingploingploing-klengklengkleng- rommeldebom’. De tekeningen in het boek zijn aantrekkelijk en veelkleurig. Ten slotte is een bladzijde opgenomen met een beschrijving van hoe kinderen zelf een sambabal kunnen maken met een blikje en erwten, net als Manju in het verhaal.

De fanfare
In een omkeerboek verschenen samen met ‘Waar is Parlo?’
Alice van der Geest en Sanne Thijs
ABC uitgeverij
ISBN 978 90 823 45513

cover van 'Mijn eerste muzieknoten', prentenmuziekboek van Marion Billet
'Mijn eerste muzieknoten', prentenmuziekboek van Marion Billet

Mooie wereldmuziek / Mijn eerste muzieknoten

Twee boekjes van dezelfde schrijfster voor jonge kinderen vanaf 1 jaar waarin geluiden centraal staan. Op elke bladzijde van het kartonnen boekje 'Wereldinstrumenten' is een instrument te zien. Door een druk op de knop klinkt het instrument. Achtereenvolgens klinken de Hawaïaanse steelgitaar, Chinese viool, doedelzak, mondharmonica en bongo’s. In het boekje Mijn eerste muzieknoten staan 8 geluiden, namelijk de 8 tonen van de toonladder. Op elke bladzijde is een eekhoorn in een boom te zien. Als je goed kijkt, zie je de eekhoorn op elke bladzijde zitten. Bij elke toon die hoger klinkt, zit de eekhoorn ook hoger in de boom. Als je op de knop drukt, hoor je achtereenvolgens verschillende klankbronnen die geluid maken op de betreffende toonhoogte. Zo hoor je bij de toon ‘sol’ (het boekje is uit het Frans vertaald; ‘sol’ is ‘g’) een xylofoon, kerkklok en viool. Eerst apart en daarna door elkaar heen. Op elke tak ontmoet de eekhoorn een ander dier, wiens geluid soms ook te horen is. Op de laatste bladzijde wordt de lezer uitgenodigd de tonen zelf te zingen en zie je hoe je de muzieknoten op de notenbalk schrijft.

Het onderwerp van het boek past helemaal niet bij de doelgroep. Voor jonge kinderen vanaf 1 jaar waarvoor de boekjes bedoeld zijn, is het geluid aantrekkelijk, maar de kinderen zijn te jong om de link tussen het beeld en geluid te leggen. De kleurrijke tekeningen bevatten veel details, wat ook niet past bij de doelgroep.

Mooie wereldmuziek
Marion Billet
Uitgeverij Clavis
ISBN 9789044825893

Mijn eerste muzieknoten
Marion Billet
Uitgeverij Clavis
ISBN 9789044825886

cover van 'Paco en de fanfare', muziekprentenboek van Magali le Huche
'Paco en de fanfare', muziekprentenboek van Magali le Huche

Paco en de fanfare / Paco en het orkest

Twee boekjes van dezelfde schrijfster over Paco, een hondje in een rode tuinbroek. in beide boekjes komt hij op elke bladzijde een dier tegen met een instrument. beide boekjes eindigen met een orkest waarbij alle dieren die Paco is tegengekomen samenspelen. Het ene boek is gesitueerd in het bos en het andere in het circus. Het verschil tussen de twee boekjes zit hem daarnaast in het genre van de luisterfragmenten. In het boekje 'Paco en het orkest' vormen klassieke muziekfragmenten de rode draad. Meerdere fragmenten komen uit het bekende 'Carnaval des animaux' van Camille Saint-Saens. in het boekje 'Paco en de fanfare' wordt lichte muziek gebruikt. De kwaliteit van de muziek is verrassend goed. Geen door een synthesizer nagebootste geluiden, maar authentieke uitvoeringen van zestien (bekende) muziekstukken. Op elke bladzijde van het boek staan punten gemarkeerd waar je op kunt drukken om de geluidsfragmenten te laten horen.

In beide boekjes zitten ook enkele ‘verrassingsgeluiden’ zoals applaus of het geluid van een dier. Leuk voor kinderen vanaf drie jaar waarvoor dit boek bedoeld is. In het boekje 'Paco en het orkest'werkt dit niet overal even goed. Daar waar ik bijvoorbeeld een contrabas verwacht te horen, begint de piccolo te spelen. Achterin het boek kunnen alle muziekjes nog eens beluisterd worden en kunnen kinderen de instrumenten terugzoeken in het boek. Dat stimuleert het klankvoorstellingsvermogen van kinderen actief.

Paco en de fanfare
Magali Le Huche
Uitgeverij Clavis
ISBN 9789044826005

Paco en het orkest
Magali Le Huche
Uitgeverij Clavis
ISBN 9789044824247

cover van 'Ik wil zingen', prentenboek van Hannah Borst en Joanne Luijmes
'Ik wil zingen', prentenboek van Hannah Borst en Joanne Luijmes

Ik wil zingen

De binnenkant van de kaft is al direct prachtig! Een kasteel doemt op uit rode/oranje kleuren en vogels in blauw/groen vliegen rond. Ook in de rest van het boek zijn de tekeningen van Joanne Luijmes direct opvallend en hartverwarmend. Prinses Pia wil zangeres worden en huppelt vrolijk door de kasteeltuin. Ze zingt ‘doebie doewa, sjoebie sjoewa’. Deze tekst springt er op elke bladzijde (iets uitvergroot) uit. De postbode, de tuinman, de kokkin en de koning vinden zangeres geen van allen een beroep en bevelen allemaal hun eigen beroep aan. ‘Dan doe je tenminste iets nuttigs’, zeggen ze.

De tekstopbouw op deze bladzijden is steeds gelijk waardoor de doelgroep (kleuters) het verhaal snel kan onthouden en mee kan ‘lezen’.

Prinses Pia is verdrietig en sluit zich drie dagen op in haar zolderkamer. Dan verschijnt haar oma die haar vertelt dat iedereen moet doen wat hij het allerliefst doet. Het boek eindigt met een zingende prinses Pia, begeleid door een heel orkest: de postbode speelt op gitaar, de kokkin drumt met pollepels op haar pannen, mol speelt contrabas, de koning speelt piano en oma zingt in het achtergrondkoor. De bloemen openen hun bladeren en alle vogels zingen mee. Een mooi verhaal met een onderliggende boodschap, maar bovenal is dit boekje een lust voor het oog.

Ik wil zingen
Hannah Borst / Joanne Luijmes
Uitgeverij Clavis
ISBN 9789044825237

Suzanne Kratsborn is muziekdocent aan Fontys Hogeschool Kind & Educatie, Pabo Tilburg.

Lees ook

Recensie
2023-3 Neus tenen en buik boek Beeld

Bespreking van kinderboeken waar muziek in zit. Verhalen uit de dierenwereld, engagement en muzikale diversiteit. Het neus-, tenen- en buikboek; Een bos vol muziek; Daantje Dirigentje; Prinses Arabella maakt muziek; Soms als ik een vlinder zie; Bon dia goeiemorgen; Post uit Parijs.

Recensie
Kinderboeken en muziek cover n-iets illustratie Gerda Dendooven

Nieuwe muzikale sprookjes, een filosofisch prentenboek met muzikale verrassing en liedjes over toekomst-dromenallerlei: tips van De Pyramide voor de Kinderboekenweek.

Recensie
Cover Even lekker niks - Ageeth de Haan en Ruth Hengeveld

In deze Pyramide rond Kinderboekenweek weer een bonte keuze uit het aanbod van kinderboeken met muziek: gebaseerd op een balletsprookje, over een orkest of met traditionele liedjes, een AVI-stripboek en een variant op good ol’ Old MacDonald met oma in de hoofdrol.

Inschrijven voor de nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze nieuwbsrief en ontvang onregelmatig nieuws over muziekeducatie, liedjes, lessen, professionaliseringsdagen, Gehrels Muziekeducatie en De Pyramide.