Een meespeelpartituur geeft legio mogelijkheden voor muzikale activiteiten waardoor de kinderen de gebruikte muziek nog beter leren kennen. Resultaat: de kwaliteit van de uitvoering van de meespeelpartituur wordt beter en de les is betekenisvoller voor kinderen. In dit artikel gebruiken we het nummer ‘Head & Heart’ van Joel Corry & MNEK. De meespeelpartituur is gemaakt door Mirriam Roodbeen en Janneke Saris.

Bekijk de meespeelpartituur

Uitvoeren van de meespeelpartituur is niet het eindpunt in deze les maar vormt een lesonderdeel dat aanzet tot zelf een drumstel en eigen ritmes maken.

Doel

• De kinderen kunnen het drumritme in de meespeelpartituur correct uitvoeren op hun zelfgemaakte ‘potten-en-pannendrumstel’.
• De kinderen kunnen zelf een meespeelpartituur met een eigen drumritme ontwerpen bij het nummer of een deel ervan, en dit correct uitvoeren.

Notatie en bodysounds

Bekijk voor het lezen van dit artikel eerst zelf het filmpje met de meespeelpartituur.

In deze meespeelpartituur worden vijf verschillende sounds en dus ook tekens gebruikt. We laten kinderen eerst kennismaken met de notatiewijze, dus nog even zonder het filmpje aan te zetten, maar met de afbeeldingen van de tekens. De tekens worden gekoppeld aan bodysounds.

In het drumstel van potten en pannen staat de cirkel voor de laagste sound, de bassdrum in een drumstel. Deze zet je in op de zware maatdelen (tel 1 of de tellen 1 en 3 in een 4/4 maat). Geef het rondje een laag klinkende bodysound zoals een klap op de borst (links of rechts net onder het sleutelbeen).

Tel zelf mee: steeds tot 4 in een rustig tempo. Spoor kinderen direct aan om naar elkaar te luisteren zodat de sounds echt gelijk klinken. Laat kinderen ook in zichzelf meetellen, zodat ze ook voelen hoe lang de tellen rust duren. In de weergave worden steeds 8 tellen (twee 4/4-maten) weergegeven. Tijdens de lege vakjes klinkt er niets.

Het kruisje klinkt hoger en heeft de functie van de snaredrum. Deze speelt vaak op de afterbeat (tel 2 en 4 in een 4/4-maat).

Vervolgens worden er vier tekens gebruikt, dus ook vier trommels van het drumstel: de toms komen erbij. Mogelijke bodysounds die gebruikt kunnen worden zijn:

• borst (rondje)
• stamp (driehoek)
• knie (rechthoek)
• vingerknip (ster)

Let ook nu op een gelijk tempo en daag kinderen uit de notatie zo precies mogelijk uit te voeren. Let op dat de kinderen niet gaan versnellen. Gebruik eventueel een drumbeat ter ondersteuning van een vast tempo.

Bijvoorbeeld drumbeat 110 BPM - Disco Funk #2 - 4/4 Drum Beat - Drum TrackHet geluid begint na 11 seconden. Het tempo van 110 beats per minute (bpm) is een fractie langzamer dan Head & Heart.

Vervolgens kun je de hele meespeelpartituur met de klas uitvoeren met bodysounds.

Notatie en ‘drumstel’

De kinderen zien in het filmpje een drumstel van ‘potten en pannen’ en zullen hiermee graag zelf aan de slag gaan. Laat ze van thuis vijf ‘trommels’ meenemen. Een afwasteil heeft een lage klank en is zeer geschikt voor de bassdrum. Spoor kinderen aan materiaal mee te nemen met verschillende toonhoogten. Laat kinderen op elk onderdeel van het ‘drumstel’ een symbool plakken, net als in het filmpje.

Voer vervolgens bovenstaande voorbereidende oefeningen nog eens uit, nu niet met bodysounds maar met het eigen drumstel. En uiteindelijk spelen de kinderen mee met het filmpje.

Uiteraard heb je weer aandacht voor het gelijk spelen. Dat is een goede focus om het geheel nog eens uit te voeren. Wees kritisch op wat je hoort!

In dit filmpje zie je de meespeelpartituur, maar hoor je de pannen niet

Zorg vervolgens voor een muzikale verwerking, bijvoorbeeld:

• Ieder kan zijn eigen drumritme spelen bij het nummer Head & Heart of een ander nummer dat een geschikt tempo heeft.
• Laat kinderen in tweetallen hun drumritme achter elkaar zetten. Ieder speelt zijn eigen compositie of het duo speelt ook elkaars drumritme, waardoor een ritme van 4 maten (16 tellen) ontstaat.
• Laat kinderen in groepjes van vier hun eigen drumritmes achter elkaar zetten. Ieder speelt zijn eigen drumritme of het totale ritme van de vier kinderen wordt door alle vier de groepsleden ingestudeerd. De notatie helpt daarbij. Zo vormen ze een geheel van totaal 32 tellen, acht maten.
• Ten slotte kunnen de lange ritmes van de groepjes van vier achter elkaar gezet worden tot een lang klassendrumritme.

Aan de slag met een popnummer

In het nummer ‘Head & Heart’ komen verschillende onderdelen vaker terug: een kort intro, refrein, voorrefrein, couplet en bridge.

Analyseer met de kinderen de vorm van het lied door de volgorde van deze onderdelen te bepalen. Je kunt daarvoor kaartjes maken met de begrippen uit de gekleurde vakjes erop (zie afbeelding hieronder of op pagina 23 van de papieren Pyramide).

Download de afbeelding van de kaartjes

Elk kind krijgt 9 kaartjes, eventueel in dezelfde kleuren als in het schema hierboven, en legt die in de goede volgorde. Geef aan wanneer een volgend onderdeel komt. De tekst in het schema helpt daarbij.

Geef vervolgens elk groepje de taak om bij een onderdeel een drumritme te ontwerpen. Het groepje dat het ‘refrein’ heeft, maakt een drumritme bij dat deel van de muziek en voert dat uiteindelijk drie keer (steeds bij het refrein) uit. Op dezelfde manier doen ander groepjes dat voor het voorrefrein, het couplet en de bridge. Zo maken de kinderen een eigen meespeelpartituur.

Je kunt de notaties van de verschillende groepjes fotograferen en tijdens de muziek in de juiste volgorde tonen, zodat de hele klas het ‘klassendrumritme’ kan uitvoeren. Uiteraard kun je dit ook met een ander popnummer doen dat populair is bij de kinderen in de klas.

Extra

Wil je meer binnen het thema ‘drummen in de klas’? Je kunt de muzikale activiteiten uit deze les verrijken door kinderen meer informatie over het drumstel te geven.

• Voor uitleg over het drumstel is deze aflevering van het Klokhuis geschikt:

Bekijk het Klokhuis/Schooltv-filmpje over het drumstel

• Méér Muziek in de Klas heeft in samenwerking met Schooltv een energizer over drummen met keukenspullen of schoolspullen gemaakt met daarbij een lesbrief.

Bekijk de energizer van Méér Muziek in de Klas en Schooltv

• In de methode Eigenwijs digitaal staat in de les ‘Drumstel’ (les 11, groep 5) het drumstel centraal.