Naar een Canon van het Nederlandse Kinderlied

Auteur: 
Michel Hogenes
Illustraties: 
Winneke Hazewinkel
Verschenen in Pyramide: 

In De Pyramide van september 2020 kondigde ik aan dat we werken aan het samenstellen van een ‘Canon van het Nederlandse Kinderlied’. Een Canon die zal bestaan uit vijftig liedjes die het liedrepertoire representeren dat op scholen en kinderdagverblijven gezongen werd en wordt.

Voor het tot stand komen van deze Canon is op deze site een oproep geplaatst voor het inzenden van uw favorieten.

Inmiddels hebben 52 mensen gereageerd (stand: 16 december 2020). Hoewel we blij zijn met deze reacties, is dit aantal te klein om een robuuste Canon te kunnen samenstellen. Opgeven kan nog:

Naar vragenlijst Canon van het Nederlandse Kinderlied

Tot de zomer blijft het mogelijk om uw keuze via onze website kenbaar te maken. We geven nu een tussenstand.

Leeftijden van de respondenten. In totaal vulden 52 mensen de vragenlijst in.
Leeftijden van de respondenten. In totaal vulden 52 mensen de vragenlijst in.

De respondenten

Respondenten zijn werkzaam in de Muziekeducatie, vaak in meer rollen en in diverse werkvelden, bijvoorbeeld als Muziek op Schootdocent én als vakleerkracht muziek. (Tabel 1 en 2).

Tabel 1: beroep van respondenten
Tabel 1: beroep van respondenten
Tabel 2: werkveld van respondenten
Tabel 2: werkveld van respondenten

De tussenstand

“Welke liedjes kunnen anno 2020 in de basisschool worden gezongen en horen wat u betreft in de Canon van het Nederlandse Kinderlied?”

'I’m a Ford' is het enige lied dat twee keer als favoriet werd genoemd. Liedjes die meerdere keren in de Top 10 van inzenders zijn vermeld zijn:

  • Ai ai Olga,
  • Albert Einstein,
  • Als ik een giraf was,
  • Het berenlied,
  • Cowboy Billy Boem,
  • De Droomboom,
  • De krokodil,
  • Floortje,
  • Fruitsalade,
  • Lentecanon,
  • M’n tantes bloes,
  • Op een grote paddenstoel,
  • Ridder Martijn en Ridder Koen,
  • De verliefde stieros,
  • Vies klein varkentje,
  • Welles Nietes,
  • De wielen van de bus,
  • De wijde wereld,
  • Wij zijn de lakeien,
  • Zeven heksen,
  • en Zeven witte spoken.

De motivatie voor de keuze van de favorieten varieerde van sentimentele herinneringen aan een lied tot het enthousiasme van de klas voor het zingen ervan en de didactische verwerkingsmogelijkheden die het biedt.

Opvallend is dat er bijna geen liedjes uit 123Zing, ZangExpress en andere digitale methoden zijn opgegeven. We vermoeden dat dit komt doordat de inzenders daar (tot nu toe) weinig gebruik van maken. Het zegt dus weinig over de populariteit van liedjes uit deze methoden.

“Welke liedjes kunnen anno 2020 NIET meer worden gezongen, maar horen wat u betreft TOCH in de Canon van het Nederlandse Kinderlied?”

Als antwoord zijn liedjes genoemd die botsen met ideeën over inclusiviteit, zoals 'Moriaantje', 'Kleine Chineesje' en liedjes waar zwarte Piet in voorkomt.

Daarnaast werden liedjes genoemd die men als verouderd bestempelt, zoals 'Suja, Suja Prikkeltje' en 'Ain boer wol noar zien noaber tou'.

Antwoorden werden naar eigen zeggen vooral ingegeven door de tekst en niet zo zeer door de muziek.

“Welke liedjes kunnen anno 2020 met 0- tot 4-jarigen worden gezongen en horen wat u betreft in de Canon van het Nederlandse Kinderlied?”

De liedjes die op meer lijstjes van inzenders voorkomen als antwoord op deze vraag:

  • Als de eendjes wakker worden,
  • Daar komen twee spinnetjes aan,
  • De brievenbus,
  • Ik hoor regendruppels,
  • In de maneschijn,
  • Kijk eens een vliegtuig,
  • Een koetje en een kalfje,
  • Laat maar eens horen,
  • La la Mwana,
  • Mijn handjes zijn verdwenen,
  • Muziekplezier,
  • Mijn vingers dansen,
  • Op een grote paddenstoel,
  • Regendruppels,
  • Tikken met de stokjes,
  • Een treintje ging uit rijden,
  • Voetje voor voetje,
  • en We maken een kringetje.

De motivatie van de keuze is in de meeste gevallen de reactie van kinderen op liedjes en de mogelijkheid om er andere (muzikale) activiteiten aan te kunnen koppelen. We zouden het heel interessant vinden om als Gehrels Muziekeducatie een Canon van het Nederlandse Kinderlied te kunnen samenstellen.

We roepen daarom iedereen op: maak alsnog jouw voorkeuren kenbaar!

Naar vragenlijst Canon van het Nederlandse Kinderlied

Dr. Michel Hogenes is docent aan de pabo van De Haagse Hogeschool en de opleidingen Docent Muziek en Master Kunsteducatie van Codarts. Daarnaast is hij voorzitter van Gehrels Muziekeducatie.

Lees ook

Column
Dansende kinderen, tekening (fragment) bij het artikel 'Canon van het Nederlandse Kinderlied'. Illustratie van Winneke Hazewinkel

Voorzitter van Gehrels Muziekeducatie Michel Hogenes roept op om een Canon van het Nederlandse Kinderlied samen te stellen. Wat wordt jouw keuze? Doe mee en vul de vragenlijst in!

Inschrijven voor de nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze nieuwbsrief en ontvang onregelmatig nieuws over muziekeducatie, liedjes, lessen, professionaliseringsdagen, Gehrels Muziekeducatie en De Pyramide.