Muziek... sportief!

Doelstellingen: 
Luisteren
Benodigdheden: 
digibord of computer voor tunes/filmpjes
werkblad: één per leerling + apart werkblad voor leerkracht met antwoorden
audio- en YouTubetracks en -links: zie in de les
Auteur: 
Vivian Knols
Verschenen in Pyramide: 

Heb je dat ook wel eens…, dat je met iets bezig bent en je hoort ineens muziek, waardoor je direct weet dat jouw favoriete programma op TV of op de radio begint? Zo’n muziekje noemen we een leader of tune, oftewel een herkenningsmelodie. Bij vraag 1, 2 en 3 op het werkblad worden de tunes van Studio Sport, de Tour de France en de Champions League beluisterd en besproken.

Download hier het werkblad voor de leerlingen

Download hier het antwoordenblad voor de leerkracht

Studio Sport

Deel het werkblad uit en bespreek met de kinderen vraag 1.

Start het YouTubefilmpje 'NOS Studio Sport - Intro'

Luister naar de muziek.

Meezingen mag. Tijdens en direct na het luisteren kunnen de kinderen de antwoorden op het werkblad invullen. Bespreek steeds na het beluisteren de antwoorden van elke vraag.

Tour de France

De tune van Radio Tour de France. De muziek hoorde bij een dynamische film om officieren te werven voor het leger. De muziek past ook uitstekend bij de wielersport.

Bespreek vraag 2a van het werkblad.

Start de YouTubelink Radio Tour de France, Trumpet Cross van componist Rein van den Broek

en luister naar de muziek. Draai het volume weg bij 0:30 en laat de kinderen het antwoord invullen op het werkblad.

Tour de France Etappe finale

Bespreek vraag 2b. Start hetYoutube-filmpje 'Radio Tour de France Finishtune'

Draai het volume weg bij 0:30. De grafische notatie op het werkblad heeft betrekking op de eerste 14 seconden van het fragment!

Bij deze grafische notatie zien we hoge en lage en korte en lange streepjes, die de melodie gespeeld door de trompet weergeven. Op het werkblad vullen de leerlingen deze grafische notatie aan.

Champions League

Van de wielersport naar muziek bij een voetbalevenement. The Champions League.

Luister naar het openingsfragment van 'Zadok the Priest', Coronation Anthem no.1 HWV 258. Zie de audiotrack hieronder, of De Pyramide cd 2013-II, track 23.

'Zadok the Priest', Coronation Anthem, introductie (fragment). cd 2013-II, track 23

Deze muziek is in 1727 geschreven door componist Händel. Vertel nog niet dat deze muziek is gebruikt bij de muziek voor de Champions League. Laat eerst vraag 3 beantwoorden en bespreek het fragment daarna.

Start vervolgens de YouTube-link met de officiële hymne van de UEFA Champions League

en luister naar de muziek bij de Champions League. Vergelijk deze muziek met de net beluisterde track 23 hiervóór (of cd Pyramide 2013-II), 'Zadok the Priest' van Händel.

Bij de muziek van de Champions League wordt het motief* waar Händel mee start, verkort en steeds herhaald. Bij 'Zadok the Priest' is het muzikale motief veel langer, de opbouw naar het einde van het fragment duurt langer.

*motief: klein stukje muziek van een paar tonen

Opening van de Olympische Spelen

De openingsceremonie van de Olympische Spelen is altijd een groots evenement. Bekijk om in de sfeer te komen een openingsscene uit de film Chariots of Fire. De film gaat over de voorbereidingen van de Olympische Spelen in 1924.

Klik hier naar een YouTube met de openingsscene uit de film Chariots of Fire (muziek: Vangelis Papathanasiou)

Bekijk vervolgens Chariots of Fire gespeeld tijdens de opening van de Olympische Spelen 2012 in London. Uitgevoerd door het London Symphony Orchestra, gedirigeerd door sir Simon Rattle, met een rol voor Mr Bean!

Klik hier naar een YouTube van de opening van de Olympische Spelen 2012 in London

The Olympic Spirit

Bij bijzondere gelegenheden, zoals de Olympische Spelen, vraagt men vaak aan een componist om een muziekstuk te schrijven dat bij die gebeurtenis hoort. The Olympic Spirit is gecomponeerd door John Williams, voor de opening van de Olympische Spelen in Seoul in 1988. John Williams schreef onder meer ook de muziek bij de films Star Wars, Superman, Indiana Jones, Jaws, Jurassic Park, E.T., Schindlers’s List en Harry Potter.

Luister voor vraag 4 op het werkblad naar The Olympic Spirit van John Williams (zie hierna, of track 24 van De Pyramide cd 2013-4-II).

'The Olympic Spirit' (fragment), John Williams, cd 2013-II track 24

Deel 2 van de les

Eventueel kan het hierna beschreven gedeelte tijdens een tweede muziekles worden behandeld. Wel leuk om dan weer te beginnen met de Studio Sport Tune om in de sfeer te komen. Klik hier naar YouTube 'NOS Studio Sport - Intro'

De Wedstrijd

Van wielrennen en voetbal naar American Football. Bespreek met de kinderen enkele aspecten van American nFootball (zie kader en wikipedia.

American Football

Het doel van het spel is om punten te scoren door de bal in de endzone van de tegenstander te brengen. Punten kunnen gescoord worden door de bal over de doellijn van de endzone te dragen, door de bal te gooien naar een medespeler in de endzone of door de bal tussen de doelpalen in de endzone te trappen. De winnaar is het team met de meest gescoorde punten.

Het muziekstuk 'Yale-Princeton Football Game' van Charles Ives (1898) ‘toont’ in geluid de 6-0 nederlaag van de Princeton Tigers tegen de Yale Bulldogs op 20 november 1897. In de muziek horen we gedurende 2'20" een football game met onder andere twee downs, verschillende college songs, het gefluit van de scheidsrechter, Yale voetbal gejuich, en de meest spectaculaire actie… een Touch Down. Vertel dit niet aan de kinderen vóór ze vraag 5 op het werkblad hebben gelezen en beantwoord.

Bespreek vraag 5a van het werkblad. Luister naar het eerste fragment van de 'Yale-Princeton Football Game', audiotrack hierna (of track 25 cd 2013-II)

fragm. 1 van 'Yale-Princeton Football Game', van Charles Ives

Bespreek vraag 5b en 5c.

Luister naar fragment 2 van 'Yale-Princeton Football Game', zie hierna (of track 26 van De Pyramide cd 2013-II)
 

fragm. 2 van 'Yale-Princeton Football Game', van Charles Ives

Het antwoord op vraag 5c (zie werkblad leerkracht) is uitgebreider dan de leerlingen zullen horen. Deze opgave is een echte uitdaging voor een bovenbouw met goede oren! Schrijf eventueel het antwoord op het bord en lees bij het bespreken van de antwoorden al luisterend mee.

Je kunt vraag 5c ook als extra behandelen met de informatie uit het kader. Scroll hiervoor naar onder. Je kunt dan vraag 5d overslaan.

Bepreek vraag 5d en luister naar fragment 3 van 'Yale-Princeton Football Game', zie hierna, of De Pyramide cd 2013-II, track 27 

fragm. 3 van 'Yale-Princeton Football Game', van Charles Ives

Extra

Klik hier naar 'Yale-Princeton Football Game' van Charles Ives (1898)Volledige versie. Duur 2:20.

Leuk om met de kinderen te luisteren en te kijken welke onderdelen uit de Engelse tekst ze herkennen.

  1. Suppressed excitement of players coming into grounds.
  2. A Yale cheer, “Brekke coax”
  3. Another cheer: “Rah, Rah, Rah; Rah Rah Rah; Rah Rah Rah; Yale Yale Yale.”
  4. Three Cheers for Old Nassau
  5. Harvard has blue stocking girls, Yale has blue stocking men, etc.
  6. Watch on the Rhein (Die Wacht am Rhein)
  7. Hold the Fort, McClung is coming.
  8. Reeves 2nd Regiments Quickstep (always played by Brass Band at games and reunions etc.)
  9. Hy-can nuck-a-no
  10. Dodging half-back
  11. Fat Guards, pushing, grunting.
  12. First Down.
  13. Run around left end: loss.
  14. Dodging tackle.
  15. Close formation: Wedge
  16. Last Down
  17. Run around Right
  18. When trumpet (=Running half-back, Charley Desseaulles) reaches this measure, every other instrument must make a hell of a noise and stop;
  19. Touch Down.
  20. Game over and won. Everybody tired, players and spectators.

De overwinning

Een goede wedstrijd sluit je altijd af met een overwinnaarslied, bijvoorbeeld 'We are the champions' van Queen. Sluit de les af met dit nummer, dat bekend is bij jong en oud. Bespreek vraag 6.

Klik hier naar 'We are the champions' van Queen

Luister naar 'We are the champions' (volume wegdraaien bij 1:15) en zing mee!

Tip

Een uitdagende les met aandacht voor muziek beluisteren en vastleggen/noteren vind je in de muziekmethode 'Moet je doen Muziek', groep 8, les 10, Feyenoord en Ajax.

Vivian Knols is docent aan de Nieuwste Pabo in Sittard en docent aan het Conservatorium in Maastricht.

Lees ook

Praktijk
Beeld uit 'Body percussion and rhythm play along', Cantina Band STAR WARS movement. Bron YouTube

De meespeelpartituren die je online kunt vinden, zijn in je muziekles prima te verdiepen. Suzanne Kratsborn geeft een voorbeeld van hoe je dat doet, deze keer met beweging. Deel 3 van een serie voorbeelden.

Liedje

Middenbouwliedje over allerlei soorten sport

Inschrijven voor de nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze nieuwbsrief en ontvang onregelmatig nieuws over muziekeducatie, liedjes, lessen, professionaliseringsdagen, Gehrels Muziekeducatie en De Pyramide.