Meespeelpartituur 2
Akkoorden meespelen met 'Dance Monkey'
Boomwhackers worden regelmatig gebruikt om de akkoorden van het lied te laten meespelen in een meespeelpartituur. Veel popnummers bevatten een beperkt aantal akkoorden die elkaar in een vaste volgorde opvolgen. Soms geldt dat voor het hele nummer, soms voor een deel van het nummer, bijvoorbeeld een couplet of refrein.
Een akkoord is een samenklank van (in de basis) drie klanken; drie verschillende toonhoogtes. Elke toonhoogte wordt verklankt door een specifieke boomwhacker. De boomwhackers verdeel je over verschillende (groepjes) kinderen. In dit artikel nemen we het nummer ‘Dance Monkey’ van Tones and I als uitgangspunt.
Dance Monkey | Boomwhacker Elementary Music Lesson
Analyse van de meespeelpartituur
‘Dance Monkey’ heeft vier akkoorden die in een vaste volgorde klinken:
Am| F | G | Em|
Bij elk akkoord horen drie toonhoogtes:
Am a + c + e
F f + a + c
G g + b + d
Em e + g + b
In boomwhackerkleuren ziet dat eruit zoals hiernaast.
In de meespeelpartituur ‘Dance Monkey | Boomwhacker Elementary Music Lesson’, worden de vier akkoorden van het lied verdeeld over drie spelers. Elke speler heeft twee boomwhackers die hij gebruikt op het moment dat ze in het akkoord passen.
- speler 1 heeft de boomwhackers C en G
- speler 2 heeft de boomwhackers A en E
- speler 3 heeft de boomwhackers E en B
Een speler hoort dus niet bij een bepaald akkoord, waardoor het moment van spelen wisselend is: soms moet de ene boomwhacker klinken, dan de andere, soms allebei en soms geen van beide.
Een andere manier om de boomwhackers te verdelen, is de klas in vier groepen splitsen. Elke groep hoort bij een van de vier akkoorden en krijgt de boomwhackers van de tonen uit dat akkoord. In ‘Afbeelding 1: akkoorden’ zie je welke tonen je dan te verdelen hebt over de verschillende groepen.
Met deze verdeling volgen kinderen de akkoorden uit het lied. Dat maakt ze muzikaal bewuster: bij een akkoord-wisseling in het lied wisselt ook de groep kinderen die speelt. Vanwege het muzikale doel heeft deze manier mijn voorkeur.
De wisseling van akkoorden gaat in dit lied volgens een vast patroon; steeds per maat. Dat maakt het instuderen eenvoudig. Verderop in dit artikel leg ik uit hoe je deze manier in je les kunt toepassen.
Opbouw van de les: eerst ritme, dan speelmoment oefenen
Om kinderen deze meespeelpartituur met kwaliteit te laten meespelen, moeten twee aspecten apart worden geoefend. Het eerste is de ritmes waarin wordt meegespeeld. Doordat die zoveel herhaling bevatten kun je de kinderen hier mooi extra mee laten oefenen. Daarnaast oefen je de momenten waarop de verschillende boomwhackers moeten klinken.
1. Oefenen van de ritmes
Er zijn twee basisritmes, beide met enkele varianten. Oefen deze met de kinderen auditief (zonder de noten op het digibord) door voor- en nadoen.
Basisritme 1
Ritme 1a, ritme 1b, ritme 1c. Zie hieronder, of onderaan pagina 20 van de papieren Pyramide.
De volgorde van deze drie ritmes vanaf de start is als volgt:
1a - 1a - 1b - 1a - 1c
Oefen deze volgorde ook met de kinderen. Hou het oefenen gevarieerd, wissel af en speel op verschillende manieren: dan eens klappend, dan tikkend, knippend of stampend. Speel het ritme met bodysounds mee met de muziek van de meespeelpartituur. Gebruik bij voorkeur alleen het geluid, laat de beelden nog even weg, dat leidt af.
Basisritme 2
Ritme 2a, ritme 2b. Zie hieronder, of onderaan pagina 20 van de papieren Pyramide
Op dezelfde manier als je basisritme 1 hebt geoefend, oefen je ook de twee varianten van basisritme 2. Eerst zonder en dan met de muziek van de mee-speelpartituur vanaf 0’54 minuut.
Speel uiteindelijk alle ritmes mee met de muziek. Volgorde van de ritmes in de meespeelpartituur (tot 1’50 minuut):
1a
1a - 1b - 1a - 1c - 2a - 2b
1a - 1c - 1a - 1c - 2a - 2b - rust
2a - 2b
1a - 1c - 1a - 1c - 2a - 2b
2. Oefenen van het speelmoment van de boomwhackers
Elk van de ritmes duurt 4 maten. In die 4 maten is de volgorde van de akkoorden steeds gelijk: Am - F - G - Em. In de meespeelpartituur spelen de boomwhackers mee zoals in Afbeelding 3 hiernaast:
Zoals hierboven beschreven is het muzikaal gezien een goed idee om de boomwhackers per akkoord te verdelen.
Je werkwijze is dan als volgt:
Verdeel de klas in 4 groepen en geef (indien mogelijk) elk kind in de groep een boomwhacker die hoort in het akkoord. Praktisch: de groep linksvoor is akkoord Am, daarnaast of -achter (met de klok mee) de groep met akkoord F, daarnaast de groep met akkoord G en helemaal rechtsvoor de groep met het akkoord Em. Zo kun je de groepen logisch aanwijzen als ze moeten spelen. Per maat wisselt het akkoord en dus de groep die meespeelt.
Let op: elk groepje kinderen speelt nu één maat van het ritme. Kinderen ervaren zo de akkoordwisselingen bewuster. Laat de kinderen ook eens spelen zonder de muziek erbij, zodat ze de verschillende klanken van de akkoorden goed kunnen horen. Speel daarna mee met de muziek van het filmpje, maar laat de beelden niet zien, die zouden afleiden, omdat daarin een andere beeld te zien is.
Improvisatie
Vanaf 1’50 tot 2’32 (dat zijn 16 maten) komt er ‘IMPROVISE USING C D E G A’ in beeld. De akkoorden lopen door. Je kunt er zelf voor kiezen of je de improvisatie wel of niet toevoegt. Doe je dat wel, formeer dan een extra groepje met kinderen met de boomwhackers c - d - e - g - a. Laat deze kinderen vooraf zelf een ritme verzinnen van 4 tellen. Dit kunnen ze 16 keer uitvoeren. Ze kunnen alle vijf boomwhackers tegelijk spelen of deze afwisselen.
Laat de kinderen experimenteren en kijk wat er ontstaat. Voor een meer geoefende klas is een ritme van 4 maten bedenken een mooie uitdaging. Dat kan dan vier keer worden gespeeld.
Kwaliteit verbeteren
Als de kinderen het nummer kunnen spelen, de juiste ritmes op het juiste moment, luister dan kritisch naar het geheel. Laat ook kinderen naar elkaar luisteren. Spoor ze aan om met hun groepje exact gelijk te spelen. De valkuil van meespelen met een filmpje is dat kinderen meer gericht zijn op het visuele dan auditieve aspect.
Uitbreiding
In het filmpje is ook de baspartij goed hoorbaar. Als je wilt, kun je ook deze door de kinderen laten spelen. De werkwijze is gelijk aan de werkwijze van de andere partijen: eerst het ritme oefenen, daarna de boomwhackers verdelen over vier kinderen. Ieder speelt dan één maat van het ritme.
Het notenvoorbeeld staat in de F-sleutel, gebruikelijk bij baspartijen en heeft per maat achtereenvolgens de noten a | f | g | e | (Zie notenvoorbeeld ‘De bas ...’ onderaan deze pagina).
Extra
Dance Monkey Boomwhackers CEIP ANTONIO FERRANDISin het hierboven genoemde filmpje zie je hoe de akkoorden op boomwhackers worden gespeeld. Hierbij speelt elk kind twee van de akkoordtonen van één akkoord.
Als afsluiting van de les kun je nog een ander filmpje laten zien:
Hierin zijn zowel de melodie als de akkoorden op boomwhackers te horen.
Op YouTube vind je verschillende meespeelpartituren voor ritme-instrumenten of bodypercussie voor het nummer ‘Dance Monkey’. Het is mooi om deze te combineren met de boomwhacker-meespeelpartituur.
Als je het nummer zelf wilt begeleiden op ukelele, vind je hier een handig oefenfilmpje:
Dance Monkey Ukulele Play Along
(sic)
Noot van de redactie
- In De Pyramide 75-02, mei 2021, vind je het praktijkartikel 'Meespeelpartituur 1, op je eigen potten-en-pannendrumstel'
- Rondom de meespeelpartituur van Dance Monkey vind je nog meer tips in De Pyramide 75-01, ‘Meespeelpartituur, méér dan leuk’, bladzijde 9.
- Een andere activiteit rondom Dance Monkey vind je in De Pyramide 74-03, september 2020, in de les ‘Hoe zeg je elkaar gedag als knuffelen niet mag’ (papieren Pyramide blz. 45).
